Nguyên tạo hóa chi thủy
1. Khởi đầu của tạo hóa:
Lão Tử: "Vô danh là khởi đầu của trời đất, hữu danh là mẹ của vạn vật; có một vật hỗn thành, sinh trước cả trời đất."
Liệt Ngự Khấu: "Hữu hình sinh từ vô hình. Ban đầu của trời đất có Thái Dịch, Thái Sơ, Thái Thủy, Thái Tố. Thái Dịch là lúc khí chưa hiển hiện, Thái Sơ là lúc khí bắt đầu, Thái Thủy là lúc hình bắt đầu, Thái Tố là lúc chất bắt đầu. Khí và hình, chất hợp mà chưa tách rời, gọi là hỗn độn."
2. Nguồn gốc của Thái Cực:
Kinh Dịch: "Dịch có Thái Cực, sinh ra Lưỡng Nghi, Lưỡng Nghi sinh Tứ Tượng, Tứ Tượng sinh Bát Quái, Bát Quái định cát hung."
Giải thích của Dịch Thư: "Thái Cực là trạng thái hỗn hợp nguyên khí trước khi trời đất phân chia."
Mông Tuyền Tử: "Thái Cực bao gồm lý (quy luật), khí (năng lượng), tượng (hình ảnh), và số (trật tự), là khởi nguồn của vạn vật."
3. Thái Cực và Đạo:
Trang Tử: "Đạo tồn tại trước Thái Cực. Thái Cực là trạng thái khí hình chưa phân định của trời, đất và người. Đạo vượt ngoài Thái Cực nhưng không tách biệt."
Chu Tử và Chu Hy: "Thái Cực là lý, không thể tách rời khỏi khí. Đạo và Thái Cực tuy hai nhưng một, tùy theo cách biểu đạt."
4. Tạo hóa và sự vận hành:
Âm Dương và Thái Cực:
"Thái Cực là gốc của động tĩnh, phân thành âm dương và hình thành Lưỡng Nghi."
"Vạn vật luôn tương hỗ, không thể độc lập, dựa vào âm dương mà sinh, dựa vào Thái Cực mà vận hành."
5. Nguồn gốc của Ngũ Hành:
"Ngũ hành sinh từ âm dương, âm dương sinh từ Thái Cực. Mỗi hành có thứ tự và đặc tính riêng, nhưng đều không tách khỏi Thái Cực."
"Đất là trung tâm, hành khác dựa vào đất để sinh. Ngũ hành biến hóa vô cùng, nhưng đều tuân theo quy luật âm dương."
6. Con người và vạn vật:
"Con người sinh từ sự kết hợp âm dương, khí tụ thành hình, hình hóa thành vạn vật."
Bào Lỗ Trai: "Khí trời sinh ra nam, khí đất sinh ra nữ. Vạn vật tiếp tục giao hòa và sinh sôi."
7. Vận mệnh và nhân quả:
"Mệnh phụ thuộc âm dương, giàu nghèo, sống chết đều gắn với khí nguyên thủy nhận được khi sinh."
"Người tích thiện hưởng phúc, kẻ tích ác gánh họa. Nhân quả quyết định vận mệnh, song nỗ lực của con người vẫn giữ vai trò quan trọng."
8. Nhận xét về ngũ hành:
"Ngũ hành không chỉ đơn thuần là quan hệ sinh khắc. Chúng vận hành cùng âm dương và khí thiên địa, không tách rời mà hỗ trợ lẫn nhau."
Kết luận: "Tạo hóa vận hành dựa trên âm dương, ngũ hành, và Thái Cực, tất cả hòa hợp thành một chỉnh thể vĩnh hằng."
Nhận xét
Đăng nhận xét